Wartości graniczne: Olej mineralny w artykułach spożywczych

W mediach pojawiają się doniesienia, które wróciły uwagę konsumentów na zagrażającą zdrowiu zawartość oleju mineralnego w żywności. Potencjalnym sprawcą są opakowania z makulatury. Podejrzewa się, że zawierają oleje mineralne, które przedostają się do artykułów spożywczych.

Konieczne szybkie działania, długie dyskusje

Po przedyskutowaniu tematu Federalne Ministerstwo Żywności, Rolnictwa i Ochrony Konsumentów (BMELV, Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz) zdecydowało, że trzeba działać. Zostały zaproponowane dwa rozporządzenia.

Rozporządzenie w sprawie olejów mineralnych

Projekt rozporządzenia przewidywał ograniczenie zawartości węglowodorów nasyconych (MOSH) i węglowodorów nienasyconych (MOAH) w materiałach opakowaniowych. Odpowiednio do tego nie wolno przekraczać maksymalnej ilości 24 mg/kg MOSH lub 6 mg/kg MOAH na kg papieru, tektury lub kartonu. W późniejszych wersjach zwrócono uwagę wyłącznie na MOAH. Pierwsze zaproponowane koncepcje uwzględniające obie wartości nie były możliwe do realizacji.

Rozporządzenie w sprawie farb drukarskich

Wykonywanie nadruków na opakowaniach artykułów spożywczych przy użyciu farb drukarskich zawierających olej mineralny będzie zabronione.

Więcej niepewności niż przejrzystych uregulowań

Opisane uregulowania są w dalszym ciągu w fazie projektu i nie są wiążące prawnie. W szczególności rozporządzenie w sprawie oleju mineralnego zawiera pewne nie całkiem sensowne punkty. Rozporządzenie opiera się na przykład na założeniu, że olej mineralny przedostaje się do artykułów spożywczych wyłącznie z opakowań na bazie makulatury. Badania przeprowadzone przez liczne instytucje zaprzeczają tej tezie.

Konieczne rozwiązania ogólnoeuropejskie

Ponadto branża wolałaby regulacje ogólnoeuropejskie od własnych inicjatyw na poziomie krajów. Szybka niemiecka inicjatywa własna została zarzucona. Obecnie na poziomie europejskim są przeprowadzane szeroko zakrojone kontrole, których celem jest ustalenie zawartości olejów mineralnych w artykułach spożywczych. W przypadku wykrycia zawartości tych substancji poszukuje się źródeł zanieczyszczenia. Dane będą przekazywane do EFSA (European Food Safety Authority) i tam analizowane. Dopiero potem będzie można opracować wiążące europejskie regulacje zagadnień związanych z olejami mineralnymi

Zapewnienie zrównoważenia i ochrony środowiska?

Obecnie mamy do czynienia z ryzykiem zastąpienia papierów recyklingowych przez mniej zrównoważone materiały takie, jak tworzywa sztuczne, lub dodatkowe stosowanie tych materiałów. To stoi w sprzeczności z zakazem używania torebek plastikowych oraz inicjatywą „Planet or Plastic”. Także zastosowanie świeżych włókien wpłynęłoby szkodliwie na poziom zrównoważenia i oszczędności zasobów. Dalszym możliwym rozwiązaniem mogłyby być nie budzące wątpliwości papiery recyklingowe. Skutkiem mogłyby być wyższe koszty.

Możliwe rozwiązania przez badania i technikę

Sensowne wydaje się zastosowanie barier w kartonach na pudełka składane i papierach opakowaniowych. Możliwa jest krótkoterminowa realizacja tego pomysłu, wymaga on jednak dużego nakładu kosztów, a jego wpływ na recykling nie został jeszcze wyjaśniony w pełnym zakresie.

Pozostaje opcja stosowania farb drukarskich nie zawierających olejów mineralnych. Są już dostępne możliwości techniczne, nie ma więc wielu przeszkód dla realizacji tej metody.

Podsumowując, stwierdzamy, że metody zapobiegania migracji olejów mineralnych z opakowań recyklingowych wymagają dużego nakładu pracy i kosztów. Dodatkowo kwestionowane są dotychczasowe osiągnięcia takie, jak oszczędność zasobów, obiegi materiałów i ochrona środowiska.

Obszary zastosowania papierów Progroup

W procesie produkcji papieru w Progroup nie stosujemy materiałów pomocniczych zawierających oleje mineralne. W kontakcie z poddostawcami materiałów pomocniczych omawiamy ponadto kwestię opracowania barier funkcjonalnych. Regularne kontrole papierów Progroup są przeprowadzane przez niezależne laboratorium kontrolne ISEGA Umweltanalytik GmbH. Dla pewności zdecydowano o rozszerzeniu kontroli na zawartość olejów mineralnych.

Papiery Propapier są przeznaczone przede wszystkim do zastosowania we wtórnych środkach opakowaniowych. Z wyników analiz można wywnioskować, że nadają się do kontaktu z suchą, nietłuszczącą żywnością oraz taką, którą się myje lub obiera przed spożyciem.